Virgula, Latijn voor komma, houdt de stilstand tegen, laat de gedachten en de taal voortgaan. De dichteres roept haar in elk gedicht aan, als zou ze een godin zijn, een vriendin of geliefde, iemand die ruimte biedt als de leegte te zwaar wordt. Of ze jaagt haar Virgula’s juist weg als duivelinnen, wanneer angst en paniek haar denken niet laten stoppen. ‘Ik verlang naar een punt, maar mijn Virgula’s kijken er voor uit die te zetten/ik dicht ze me toe, alsof de dood me op de hielen zit’. Janssens gedichten, rijk aan gulzige taal en beelden, zijn gevuld met melancholische herinneringen en, tegelijk, met een groot verlangen naar levenslust.
AWATER POEZIEPRIJS 2021, juryrapport: De Awater Poëzieprijs is de jaarlijkse poëzieprijs van poëzietijdschrift Awater ter waarde van € 500,-. Dat bedrag is weliswaar bescheiden, maar de symbolische waarde van de prijs is groot: ze representeert de waardering van de gezamenlijke poëziekritiek.
Voor de toekenning van de prijs is een keur aan beroepslezers (medewerkers van o.m. de Volkskrant, Het Parool, De Standaard, De Morgen, Het Liegend Konijn, Poëziekrant en Awater) gevraagd een top-3 samen te stellen van dichtbundels uit het afgelopen jaar. Aan de hand van deze lijstjes kregen de bundels punten toegekend. Na telling eindigde Virgula van Sasja Janssen op nummer 1.
Een aantal citaten uit de juryverslagen:
“Broeierig, rauw en niets ontziend. Deze bedwelmende poëzie grijpt je met prachtige rijke beelden en laat je niet meer los.”
“Bijzonder strak gecomponeerde bundel, waarbinnen de poëzie alle kanten uitschiet.”
“Narratieve lyriek, donker en stekelig, uitgesponnen en de lezer inspinnend.”
NOMINATIES: SHORTLIST Grote Poëzieprijs 2022, juryrapport: Een zwierige, beeldrijke en stilistisch prachtige bundel waarin we wel kunnen blijven lezen, want zoals de dichter zelf zegt: ‘ik schrijf je omdat je niet van stilstand houdt, net als ik’. De taal krijgt vaart en buitelt in enthousiasme vaak over zichzelf heen, maar tegelijkertijd is het menens. De manier waarop met de spanning tussen het vertellende en het abstracte wordt omgegaan getuigt van vakmanschap. Niet alleen Virgula wordt aangeroepen, maar ook de lezer voelt zich aangesproken. De taal is schuimend, bruisend en net zo oneindig als de golfslag van de zee: het gulpt eruit nu het duister uitdunt en ‘de ene gebeurtenis/ de andere vooruitschopt als tuimelkruid’.
Ida Gerhardt Poëzieprijs 2022,
Herman de Coninckprijs 2022, juryrapport: Sasja Janssen getuigt in Virgula van een indrukwekkende taalbeheersing en superieure taalvirtuositeit. Met een zekere meedogenloosheid zet ze een rauwe wereld neer, waarin pijn, eenzaamheid en afscheid bezongen en bedwongen worden. Haar poëzie mengt werkelijkheid en waan: gebeurtenissen uit de jeugd van de ‘ik’ en uit het leven van de vrouw die ze nu is, worden opgeroepen, maar niet verteld. Janssen schrijft haar gedichten in de vorm van brieven aan Virgula, de komma, die tegelijke een adempauze is en een weerhaakje, tegelijke ee muze en een kwelgeest. Sasja Janssen tovert prachtige, trefzekere beelden uit haar pen zonder ooit in maniërisme te vervallen. Haar taal is rijk maar niet bombastisch. Dit alles maakt haar werk bij momenten adembenemend.
PERS:
De Volkskrant (vijf sterren) en NUMMER 25 IN DE TOP-51 VAN HET BESTE BOEK (volgens de redactie van de Volkskrant):
Dag in dag uit komt ze over onze lippen, zonder te klinken: de komma. Het is misschien wel het meest betwiste leesteken. Een om lief te hebben of te verguizen, om aan te roepen of te vervloeken. Dichter Sasja Janssen jaagt op dit haakvormige wezen in alle gedaanten en schreef misschien wel de beste bundel van het jaar (GdV).
_________________________________________
Virgula een van de BESTE BOEKEN van het jaar volgens De Groene Amsterdammer:
‘Gedichten waar je ondanks de thematiek vrolijk van wordt, gewoon omdat het allemaal zo goed opgeschreven is: ‘ik heb haast, haast heb ik om mijn geest/te doen opvliegen naar gouden vlinders’.
__________________________________________
De Groene Amsterdammer/Alfred Schaffer:
‘Dit is hoogstaande lyriek, zonder trucjes, stoplappen of een opeenstapeling van bijvoeglijke naamwoorden. Janssens klinkende gedichten hebben vaart, veel registerwisselingen, een natuurlijk ritme, en ze zetten je voortdurende op het verkeerde been, zonder je helemaal aan je lot over te laten’.
(…)
‘We zijn pas halverwege 2021, maar wat mij betreft is Virgula nu al een van de echte hoogtepunten van het jaar.’
https://www.groene.nl/artikel/omdat-je-nooit-antwoordt
__________________________________________
De Volkskrant, Geertjan de Vugt:
VIJF STERREN!!
‘Dichter Sasja Janssen bezingt, vereert en vervloekt de komma en alles waarvoor het leesteken kan staan. Haar intelligente, hoopvolle bundel Virgula is een groot plezier om te lezen. (…) Vorgula biedt namelijk ook hoop, want als alles wegvalt of -waait, zo moeten we tot slot concluderen, is er altijd de komma nog. En daarin, toont Janssen ons, schuilen werelden. Een bundel van jewelste.’
https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/sasja-janssen-doet-een-indrukwekkende-poging-om-de-komma-te-bezingen~bd396f3e/
_________________________________________
De Limburger, VIER STERREN, Koen Eykhout
‘Virgula is een rijke bundel waarin je nergens ronddwaalt zoals in veel poëzie, maar waarin je liefdevol wordt opgenomen door een dichters die weet wat lijden is en die de taal als redding gebruikt om duiding te geven aan haar en ons bestaan.’
________________________________________
Trouw, Janita Monna:
‘Een bundel met deze titel is ook een bundel over schrijven, hoe dat verknoopt is met het leven en tegelijk het alledaagse in de weg kan zitten – ‘dat taal eenzaam maakt’. Dat de komma een ‘duivelin’ is. Maar het is diezelfde komma die van deze bundel zo aangrijpende en ragfijn geweven poëzie maakt. ‘heil mijn komma, zo slecht hebben we het niet.’
‘Zelden werd zinnelijker en breekbaarder verwoord wat het betekent om een borst te verliezen. ‘ze dobbert naast een lelie die Victoria heet, die bloeit soms wit/ en geurt naar ananas, ik vang mijn borst met een vlindernet/ zoals de lelie een klein kind met haar blad’.
